Algemeen

Uw arts heeft voor u een radiologisch onderzoek aangevraagd waarbij een jodiumhoudend contrastmiddel wordt gebruikt. Jodiumhoudende contrastmiddelen kunnen bij bepaalde groepen patiënten, de zogenaamde risicogroepen, leiden tot een allergische reactie of tot nierschade. Uw arts gaat na of u tot een van de risicogroepen behoort. Als u tot een risicogroep behoort, nemen wij extra maatregelen voorafgaand aan het onderzoek. Zo wordt voorkomen dat u schade aan uw nieren oploopt of een ernstige allergische reactie krijgt. In deze folder leest u welke maatregelen dit zijn.

Risico op een allergische reactie

Als u in het verleden een ernstige allergische reactie heeft gehad op een jodiumhoudend contrastmiddel, bekijken de radioloog en uw arts of het onderzoek uit te voeren is zonder jodiumhoudend contrastmiddel of dat een ander onderzoek mogelijk is. Als het gebruik van jodiumhoudend contrastmiddel toch nodig is, dan wordt het onderzoek uitgevoerd met extra voorzorgsmaatregelen.

Risico op nierschade

Jodiumhoudende contrastmiddelen kunnen belastend zijn voor de nieren. Schade aan de nieren na het gebruik van contrastmiddel doet zich vooral voor bij mensen waarvan de nieren niet helemaal goed functioneren. Dit komt vaker voor bij mensen:

• ouder dan 60 jaar;
• met suikerziekte;
• met hart- en/of vaatziekten;
• met een hoge bloeddruk;
• met nieraandoeningen;
• die medicijnen gebruiken die belastend zijn voor de nieren, zoals plastabletten of NSAID's (ontstekingsremmers);
• met de Ziekte van Kahler of de Ziekte van Waldenström.

Wanneer u een of meer van deze risicofactoren heeft, onderzoeken wij uw bloed.

Bent u bekend bij de polikliniek Nierfalen of bent u dialysepatiënt? Neem dan contact op met uw behandelend arts om de voorzorgsmaatregelen te bespreken.

Bloedonderzoek

Het is belangrijk om te weten of uw nieren goed functioneren. Door uw bloed te controleren, kan de arts zien of uw nieren goed (genoeg) functioneren om het onderzoek met het jodiumhoudend contrastmiddel bij u uit te voeren. Uw arts geeft u een formulier mee om bloed te laten prikken.

Het is van belang dat u twee weken voor het onderzoek bloed laat prikken. Eerder bloed laten prikken heeft geen zin. Dan zijn de waardes namelijk niet actueel genoeg. Is uw nierfunctie de afgelopen twee weken nog bepaald in het ziekenhuis, dan hoeft u meestal geen bloed te laten prikken. Uw arts bespreekt dit met u.

De uitslag van het bloedonderzoek is goed

Als uit het bloedonderzoek blijkt dat uw nieren goed functioneren, zijn er verder geen voorzorgsmaatregelen nodig. Wij maken voor u een afspraak voor het radiologisch onderzoek.

De uitslag van het bloedonderzoek is niet goed

Als het bloedonderzoek uitwijst dat uw nieren niet goed functioneren, wordt een afspraak gemaakt bij de nefroloog (internist).

Afspraak bij de nefroloog (internist)

De secretaresse van de afdeling Radiologie maakt voor u een afspraak bij de nefroloog. Neemt u altijd uw actuele medicatieoverzicht mee naar uw afspraak. Dit overzicht is verkrijgbaar bij uw eigen apotheek.

De nefroloog beoordeelt hoe het onderzoek met contrastmiddel bij u het beste uitgevoerd kan worden. Meestal wordt het onderzoek dan in (dag)opname uitgevoerd. Dat betekent dat u een dag in het ziekenhuis verblijft, zodat wij extra voorzorgsmaatregelen kunnen nemen. Ook bespreekt de nefroloog met u hoe u uw medicijnen dient te gebruiken voor en na het onderzoek, bijvoorbeeld het medicijn metformine (Glucophage).

Enkele dagen na het radiologisch onderzoek controleren wij uw nierfunctie opnieuw door middel van een bloedtest. De nefroloog belt u over de uitslag van dit bloedonderzoek.

Algemene maatregelen

Om de kans op nierschade te verkleinen raden wij u aan:

• Voldoende (ongeveer 1,5 à 2 liter) te drinken op de dag voor het onderzoek.
• Indien u de laatste 48 uur voorafgaand aan het onderzoek diarree krijgt, uitgedroogd raakt of nieuwe medicijnen krijgt die de nieren belasten, neemt u dan contact op met de afdeling Radiologie of met uw arts.
• De dag voor en van het onderzoek geen plastabletten (bijv. Lasix, Hydrochloorthiazide, Bumetanide, Indapamide) en NSAID's (bijv. Voltaren, Diclofenac, Meloxicam) in te nemen. Uw behandelend arts zal dit met u overleggen.

Heeft u de ziekte van Kahler of de ziekte van Waldenström

Als u de Ziekte van Kahler of de Ziekte van Waldenström heeft, dan kan het toedienen van jodiumhoudend contrastmiddel ook bij goed functioneren van de nieren leiden tot nierschade. In dat geval dient uw arts u te adviseren of te verwijzen naar de nefroloog. De nefroloog bespreekt de risico's van het onderzoek met u. Als besloten wordt het radiologisch onderzoek uit te voeren, gebeurt dit meestal in een dagopname. Enkele dagen na het radiologisch onderzoek wordt uw nierfunctie opnieuw gecontroleerd door middel van een bloedtest.

Tot slot

De artsen stellen alles in het werk om het risico op nierschade zoveel mogelijk te beperken. Zij houden u gedurende het gehele traject nauwlettend in de gaten. Wanneer u in aanmerking komt voor de dagopname in het ziekenhuis, wordt uw behandelend arts op de hoogte gehouden. Uw behandelend arts bespreekt de uitslag van het radiologisch onderzoek met u.

Vragen

Heeft u nog vragen over deze folder, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Nefrologie op telefoonnummer (0314) 32 95 50.