Algemeen
U heeft deze folder gekregen omdat u kans op ondervoeding heeft. Ondervoeding betekent dat het lichaam een tekort aan voedingsstoffen en energie heeft. Hierdoor bent u minder fit en herstelt u minder goed van ziekte, infecties en operaties.
U kunt bijvoorbeeld ondervoed raken als u afvalt zonder dat dit uw bedoeling is. U kunt merken dat u afvalt als uw kleding bijvoorbeeld te wijd wordt of wanneer uw horlogebandje of broekriem een gaatje strakker moet.
U heeft kans op ondervoeding als één of meer van onderstaande kenmerken op u van toepassing is:
- U bent ouder dan 70 jaar;
- U heeft één of meerdere chronische ziekten;
- U bent pas geleden geopereerd;
- U bent bedlegerig;
- U heeft klachten van het gebit of kauw- en slikproblemen;
- U heeft kanker;
- U heeft een hersenbloeding of herseninfarct gehad;
- U voelt zich eenzaam of u zit niet lekker in uw vel;
- U heeft dementie (de ziekte van Alzheimer).
Wat kunt u doen om ondervoeding te voorkomen
Het is belangrijk dat u voldoende en gevarieerd eet. Let erop dat u genoeg calorieën (= energie) en eiwit binnenkrijgt. Eiwit is de bouwstof voor uw spieren en organen. Een gezond lichaam heeft gemiddeld 60-80 gram eiwit per dag nodig (0,8 gram per kilo lichaamsgewicht). Bent u ongewenst afgevallen of herstelt u van een ziekte of een operatie, dan heeft u wat meer eiwit nodig, namelijk 1,2 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht. Bijvoorbeeld: u weegt 70 kg. U heeft dan 70 x 1,2 = ongeveer 84 gram eiwit per dag nodig.
Eiwitten zitten in zowel plantaardige als dierlijke producten. Plantaardige eiwitten zitten vooral in noten, zaden, peulvruchten en soja producten. Dierlijke eiwitten zitten vooral in vis, vlees, gevogelte, eieren en zuivel.
In de app ‘mijn eetmeter’ van het voedingscentrum kunt u zelf zien hoeveel eiwit u per dag binnenkrijgt. ‘Mijn eetmeter’ is een digitaal dagboek waarin u bijhoudt wat u eet en drinkt. Je kunt de Mijn Eetmeter-app gratis downloaden in de App store en Play Store)
U kunt het onderstaande dagmenu als basis gebruiken. U mag ook meer nemen.
Ontbijt
- Bruin brood, 1 sneetje
- Ruim besmeren met margarine of roomboter
- Dubbel beleggen met kaas, vleeswaren, pindakaas, ei of zoet beleg
- Zuivelproduct, 1 beker (bijv. volle melk, volle chocolademelk of yoghurtdrank)
Broodmaaltijd
- Bruin brood, 2 sneetjes
- Ruim besmeren met margarine of roomboter
- Dubbel beleggen met kaas, vleeswaren, pindakaas, ei, vis, salade, of zoet beleg
- Zuivelproduct, 1 beker (bijv. volle melk, volle chocolademelk of yoghurtdrank)
Warme maaltijd
- Vlees, vis of vleesvervanger, 1 portie, bereid in ruime hoeveelheid vet
- Ruim jus of saus
- Twee kleine aardappelen of 1 flinke opscheplepel rijst of pasta
- Drie opscheplepels groenten
- Eventueel een extra klontje boter door de groenten
- Een schaaltje nagerecht (bijvoorbeeld volle vla of pudding)
Vocht
Probeer 1,5 liter vocht per dag te drinken. Kies dranken die veel calorieën bevatten. Kies voor volle chocolademelk, (gezoete) zuiveldranken, limonade, frisdrank, tweedrank, druivensap.
Eetlust bevorderen
Hier leest u hoe u uw eetlust kunt bevorderen:
- Zorg voor voldoende afwisseling in uw voeding. Wissel warme en koude gerechten en zoete en hartige gerechten af;
- Zorg ervoor dat u regelmatig beweegt (als dat mogelijk is). Na een wandeling in de frisse lucht of oefeningen voor het open raam voelt u zich fitter en heeft u meer eetlust;
- Maak het eetmoment sfeervol door voor uzelf de tafel te dekken;
- Probeer samen met anderen te eten. Samen eten zorgt voor een ontspannen sfeer en is gezelliger. Dit helpt om beter te eten;
- Rook niet en eet in een rookvrije omgeving. Dan proeft u meer en smaakt het eten u beter.
Hoe krijgt u gemakkelijk meer calorieën binnen?
Wij adviseren u het volgende:
- Eet naast de 3 hoofdmaaltijden ook 3 of 4 keer per dag iets tussendoor. Zie ook de tekst bij 'Tussendoortjes' hieronder;
- Probeer vaste eettijden aan te houden;
- Eet rustig en kauw goed;
- U kunt brood vervangen door pap, bijvoorbeeld havermoutpap of brintapap. Gebruik hiervoor volle melk en maak het energierijker door er een klontje margarine of boter aan toe te voegen en een extra schep (basterd)suiker of stroop;
- Voeg extra margarine, boter of olie toe aan de warme maaltijd. Gebruik mayonaise. Voeg wat (slag)room of siroop aan het nagerecht toe;
- Vers fruit past binnen een gezond voedingspatroon. Fruit kan echter ook snel een vol gevoel geven. Vruchtensap is geen volledige vervanger voor vers fruit maar kan wel een goede vervanger zijn als u snel last heeft van een vol gevoel;
- Gebruik geen 'light'-producten;
- Eet geen bouillon of soep vlak voor de warme maaltijd als u daardoor minder van het hoofdgerecht kunt eten. Over bouillon zegt men vaak dat het aansterkt, maar dat klopt niet. Bouillon zorgt voor een gevuld gevoel, maar er zitten weinig voedingsstoffen in. Soep heeft pas voedingswaarde als er veel vlees, peulvruchten, boter of room in zit.
Tussendoortjes
Voorbeelden van geschikte tussendoortjes zijn: volle (room)yoghurt, volle (room)kwark, glaasje (chocolade)melk, blokjes kaas, plakjes worst, noten of pinda’s.
Adviezen bij vermoeidheid
Als u snel vermoeid bent, adviseren wij u het volgende:
- Rust even voor het eten en ontbijt 's morgens eerst voordat u zich wast en aankleedt.
- Maak gebruik van een maaltijdbezorgdienst.
- Zorg ervoor dat er voldoende voedingsmiddelen in huis zijn om uit te kiezen.
- Kies voor eten dat gemakkelijk is klaar te maken, zoals voorgesneden groente of voorgekookte (kriel)aardappelen.
Waarschuwing
- Als u van uw behandelend arts of diëtist een dieet heeft voorgeschreven gekregen, overleg dan eerst met hen voor u deze adviezen opvolgt.
- Weeg u eenmaal per week om uw gewicht in de gaten te houden. Neem bij ongewenst gewichtsverlies contact op met uw huisarts.
Meer informatie
Ziekenhuis (vakgroep Diëtetiek en Geriatrie) en de vakgroep Diëtetiek van zorgorganisatie Sensire. Wilt u meer informatie over Sensire, raadpleeg dan de website www.sensire.nl of bel naar telefoonnummer (0900) 88 56.
Uw privacy en onze geheimhouding
Om u de beste zorg te kunnen geven, hebben wij gegevens van u nodig. Deze gegevens leggen wij digitaal vast en beveiligen wij goed. Wij gaan zorgvuldig om met deze gegevens en houden ons aan de wet- en regelgeving. Dit betekent onder andere dat al onze medewerkers een geheimhoudingsplicht hebben en u als patiënt recht heeft op privacy. Uitgebreide informatie over uw privacy, rechten en plichten vindt u in de folder ‘
Uw rechten en plichten als patiënt’. Deze folder kunt u raadplegen op
folders.slingeland.nl.