Algemeen

U heeft een verwijding (aneurysma) van uw buikslagader (aorta). In deze folder leest u meer informatie over wat een aneurysma is en welke behandelmogelijkheden er zijn.

Aneurysma van de aorta

De aorta is de grootste en belangrijkste slagader in het lichaam. De aorta vervoert zuurstofrijk bloed van het hart naar alle organen en weefsels van het lichaam. Normaal is de doorsnede van de buikaorta ongeveer 2 cm. Is de doorsnede meer dan 3 cm, dan spreken we van een aneurysma.

Een aneurysma verzwakt de vaatwand en zorgt ervoor dat de spanning op de vaatwand groter wordt.
Ook ‘wervelt’ het bloed in de verwijding, waardoor er een groter risico is op het ontstaan van bloedstolsels.

Als de verwijding groter wordt, kan er een scheur (ruptuur) in de wand van de slagader ontstaan. Wanneer de vaatwand van een groot aneurysma scheurt, ontstaat een levensgevaarlijke situatie en moet u direct geopereerd worden.

Behandelmogelijkheden

Een aneurysma van de buikslagader die kleiner is dan 5 cm bij vrouwen of 5.5 cm bij mannen wordt zelden geopereerd. Dit komt doordat de risico’s van een operatie op dat moment groter zijn dan het risico op een ruptuur.

Wel wordt u behandeld met medicijnen en krijgt u leefstijladviezen. Daarnaast komt u regelmatig op de polikliniek, waarbij vooraf een echo van uw buik wordt gemaakt om te beoordelen of het aneurysma groeit.

Medicatie

Vanwege het verhoogde risico op bloedstolsels krijgt u het advies om een bloedverdunner te gebruiken. Ook is het aangeraden om een cholesterolverlager te gebruiken.

Leefstijladviezen

Een gezonde leefstijl is van groot belang. Onderstaande leefstijladviezen krijgt u ook wanneer u geopereerd wordt.

Factoren die ongunstig zijn voor de conditie van de vaatwand:

• Roken
• Hoge bloeddruk
• Hoog cholesterolgehalte in het bloed
• Overgewicht
• Ongezond eten
• Weinig bewegen
• Ouder worden
• Mannelijke geslacht
• Diabetes
• Erfelijkheid

Leeftijd, geslacht, erfelijkheid en vetverdeling zijn factoren waar u zelf geen invloed op heeft. We hebben wel invloed op factoren als roken, bloeddruk, cholesterol en eetgewoonten. Stoppen met roken, meer bewegen, gezonder eten en eventueel medicijnen helpen bij een gezonde leefstijl.

Operatie

Wanneer het aneurysma 5 cm of groter (vrouw) of 5.5 cm of groter (man) is, wordt het aneurysma vaak met een operatie behandeld.

Een operatie is niet zonder risico. Daarom wordt het risico van een operatie zorgvuldig afgewogen tegen de kans op een ruptuur. Er zijn twee opties voor een operatie: een EVAR of een buikoperatie. Welke operatietechniek wordt gekozen is afhankelijk van onder andere de exacte ligging van het aneurysma. Naast diameter en ligging spelen ook leeftijd, conditie, conditie van hart en longen, groeisnelheid van het aneurysma en de behandelwens van de patiënt een rol.

EVAR EVAR staat voor EndoVasculaire Aneurysma Reparatie. Dit betekent dat een aneurysma van binnenuit wordt gerepareerd, zonder grote buikoperatie. Via de liezen wordt een zogenaamde ‘endoprothese’ (een kunststof buisje) door het aneurysma gelegd. Hierdoor stroomt het bloed voortaan door de prothese en staat er geen druk meer op de wand van het aneurysma. Na een EVAR verblijft u gemiddeld 2 tot 3 dagen in het ziekenhuis.

Buikoperatie

Bij een buikoperatie wordt een bloedvatprothese (een kunststof buisje) geplaatst in de slagader op de plek van het aneurysma. Deze operatie is ingrijpend. Na een buikoperatie verblijft u gemiddeld 5 tot 7 dagen in het ziekenhuis.

Een EVAR-operatie verloopt via een slagader in de lies. Een operatie via de lies heeft belangrijke voordelen ten opzichte van een buikoperatie:

• Er is minder kans op complicaties
• Er komt geen groot litteken op de buik
• Patiënten herstellen sneller na de ingreep.

U heeft zelf invloed op uw herstel na de operatie. Hoe fitter u bent vóór de operatie, hoe sneller uw herstel verloopt. In sommige gevallen kan het helpen om voor de operatie advies te vragen aan een fysiotherapeut of diëtist.

Pre-operatief spreekuur

Voor de operatie

Niet ontharen

Nagelverzorging, sieraden, gebitsprothese, gehoorapparaat, lenzen, bril, make-up

De dag van de operatie

Waar meldt u zich?

Meldt u zich op het afgesproken tijdstip bij de receptie bij de hoofdingang. De medewerker van de receptie vertelt waar u wordt verwacht.

Verloop van de operatie bij EVAR

De ingreep vindt plaats onder algehele verdoving (narcose), tenzij anders besproken met uw arts. De vaatchirurg maakt een kleine snede in de lies. Via de liesslagaders wordt een katheter ingebracht. Met behulp van de katheter brengt de chirurg een opgevouwen endoprothese (een kunststof buisje) door de liesslagaders naar de plek van het aneurysma.

De vaatchirurg bepaalt met behulp van röntgenapparatuur waar de prothese moet komen. Voor een EVAR is dit een prothese met twee pijpjes, een ‘broekprothese’. De prothese wordt in de aorta vastgeklemd, net boven het aneurysma. De prothese blijft door weerhaakjes vastzitten in de vaatwand. Na het plaatsen van de prothese wordt de katheter verwijderd en worden de wonden in de lies gehecht.

Verloop van de operatie bij een buikoperatie

De ingreep vindt plaats onder algehele verdoving (narcose). De chirurg maakt een snee in de buik, van net boven de navel tot aan het schaambeen. Vervolgens wordt de aorta aan beide zijden van het aneurysma afgeklemd. De chirurg knipt het aneurysma open, haalt eventueel aanwezige bloedstolsels eruit en hecht een bloedvatprothese in het aneurysma. De vaatwand wordt om de prothese heen gesloten.

Als er ook ernstige vernauwingen of verwijdingen in de bekkenslagaders aanwezig zijn, dan krijgt u een broekprothese. Dit is een prothese met twee pijpjes die in de bekkenslagaders wordt geplaatst.

Resultaat van de EVAR of buikoperatie

Doordat het bloed door de prothese stroomt en niet meer door de zwakke plek in de aorta, is het risico op ruptuur niet meer aanwezig.

Na de operatie

EVAR operatie: uitslaapkamer

Na de EVAR operatie wordt u naar de uitslaapkamer gebracht. U blijft daar tot u goed wakker bent en uw bloeddruk en hartslag goed zijn. Daarna brengt de verpleegkundige u naar de verpleegafdeling.

Buikoperatie: Intensive Care

Na een buikoperatie wordt u naar de Intensive Care (IC) gebracht. Hier worden uw hartslag en bloeddruk extra in de gaten gehouden. U blijft minimaal 1 nacht op de IC. Wanneer alle controles goed blijven, brengt de verpleegkundige u naar de verpleegafdeling.

Bewegen

Het is belangrijk dat u zo snel mogelijk na de operatie weer in beweging komt. Indien mogelijk kunt u gewoon weer lopen.

Controleafspraak op de polikliniek

Voordat u naar huis gaat, maakt de verpleegkundige met u een afspraak voor de eerste controle. Deze controle is bij de buikoperatie ongeveer 2 weken na de operatie. Na een EVAR is dit ongeveer 4 weken. De controleafspraak vindt plaats op de polikliniek Chirurgie.

Adviezen voor thuis

Thuis kunt u de dagelijkse activiteiten voorzichtig weer oppakken. Houdt u er rekening mee dat u de eerste tijd snel vermoeid bent. Dit wordt in de loop van de eerste maanden na de operatie beter. Genezing van de buikwond of liezen duurt meestal 2 weken, genezing van de buikwand duurt zeker 6 weken. Volledig herstel kunt u verwachten:

• Bij een EVAR operatie: 2 tot 3 maanden
• Bij een buikoperatie: 3 tot 6 maanden

Vaak blijven patiënten na de operatie langere tijd moe en moet de conditie opnieuw opgebouwd worden. Dit verloopt voor elke patiënt anders.

Voor een goed herstel is het belangrijk dat u de leefstijladviezen goed opvolgt. Eet gezond, zorg voor voldoende lichaamsbeweging en stop met roken. Voor meer informatie over een gezonde leefstijl kunt u terecht bij uw verpleegkundige.

Complicaties

Elke operatie brengt risico’s met zich mee. Algemene complicaties zijn een wondinfectie en trombose.

Mogelijke complicaties bij een EVAR-prothese

• Lekken of verschuiven van de prothese. Hierdoor kan er weer bloed in het aneurysma lopen en is er opnieuw kans dat het aneurysma scheurt. Bij een lekkende of verschoven prothese is soms een hersteloperatie nodig.
• Beschadiging van de liesslagader. Dit kan tijdens de operatie worden verholpen.
• Beschadiging van de gevoelszenuwen in de lies. Beschadigde zenuwen herstellen niet altijd volledig. Hierdoor kan het gevoel in de lies veranderen.
• Verstoring van de nierfunctie. Omdat tijdens de ingreep vaak dichtbij de vertakkingen naar de nierslagader wordt gewerkt en er gebruik wordt gemaakt van contrastmiddelen, kan de functie van de nieren verstoord raken. Hier wordt extra op gelet tijdens en na de operatie.
• Verminderde bloedtoevoer (ischemie) naar de darm.

Mogelijke complicaties bij een buikoperatie

• Nabloedingen (naadlekkage). Er kunnen nabloedingen ontstaan als de verbinding tussen de prothese en de slagader lekt. De buik wordt door de lekkage hard, bol en pijnlijk. Om te voorkomen dat u teveel bloed verliest, is zo snel mogelijk een hersteloperatie nodig.
• Minder goed op gang komen van de darmen. Dit gaat vanzelf of met behulp van medicatie over.
• Verstoring van nierfunctie. Omdat de aorta tijdens de operatie zo dicht bij de vertakking naar de nieren wordt afgeklemd, kan de functie van de nieren verstoord raken. Hier wordt extra op gelet tijdens en na de operatie.
• Problemen met het hart. Door de tijdelijke afklemming van de aorta kunnen er problemen ontstaan met het hart. Hier wordt extra op gelet tijdens en na de operatie.
• Beschadiging van de gevoelszenuwen in de lies. Beschadigde zenuwen herstellen niet altijd volledig. Hierdoor kan het gevoel in de lies veranderen.
• Verminderde bloedtoevoer (ischemie) naar de darm.

Wanneer moet u contact opnemen?

Heeft u last van (een van) de volgende symptomen, neem dan contact op met uw huisarts.

• Koorts
• Toename van roodheid en zwelling van de wond
• Plotselinge lekkage van de wond

Problemen of vragen na uw opname

Neem bij problemen of vragen na uw opname in het ziekenhuis contact op met uw huisarts. Uw huisarts is op de hoogte van uw situatie. Indien nodig overlegt de huisarts met de specialist in het ziekenhuis.

Buiten kantoortijden en in het weekend kunt u de huisartsenpost bellen.

Vragen voor uw opname

Heeft u voorafgaand aan de operatie nog vragen? Neem dan contact op met de secretaresse van de polikliniek Chirurgie via telefoonnummer (0314) 32 99 88.