4.6 Het okselkliertoilet
4.6.1 Inleiding
Als borstkanker uitzaait, gaat dit meestal via de lymfeklieren in de oksel. Als er kankercellen loskomen van de tumor, komen deze namelijk terecht in het lymfevocht. Het lymfevocht wordt vervolgens afgevoerd naar de lymfeklieren.
Het kan nodig zijn om alle lymfeklieren uit de oksel te verwijderen. Dat noemen we een okselkliertoilet of okselklierdissectie. Meestal gebeurt dit tijdens de operatie van uw borst.
4.6.2 Drain
Tijdens de operatie laat de chirurg een drain achter in het wondgebied in de oksel. Een drain is een slangetje waardoor wondvocht wordt afgevoerd. Aan dit slangetje zit een opvangpotje waar het wondvocht inloopt. U gaat met deze drain naar huis. U mag douchen met de drain. Na vijf dagen komt u terug bij de mammacare-verpleegkundige voor de controle van de wond en het verwijderen van de drain.
Naar huis met een drain
De eerste dagen na de operatie ziet het wondvocht er bloederig uit en kan het bloedstolsels bevatten. In de loop van de dagen verandert dit wondvocht van kleur. Dit kan variëren van lichtrood tot gelig van kleur. De afdelingsverpleegkundige leert u hoe u zelf het opvangpotje twee keer per dag kunt legen.
Legen van het opvangpotje:
- Sluit de in-klem, zodat de toevoerslang dichtgeknepen wordt.
- Maak het dopje van de afvoerkoppeling los en houdt dit boven een maatbeker.
- Open de uit-klem, zodat de afvoerslang geopend wordt.
- Knijp met uw hand langzaam in het opvangpotje, zodat het vocht in de maatbeker loopt. U herhaalt het samenknijpen tot het 3 opvangpotje leeg is.
Opnieuw in werking stellen van de drain:
- Laat het opvangpotje los en sluit de uit-klem.
- Sluit de afvoerkoppeling af met het dopje.
- Open de in-klem.
Let op: Controleer of er geen knik of bocht in de toevoerslang zit. Dit kan de werking van de drain belemmeren.
Wondvocht meten
Het is belangrijk dat u bijhoudt hoeveel wondvocht per dag in de drain loopt. U krijgt een potje mee met een maatverdeling. Hieronder kunt u de hoeveelheid wondvocht noteren. Na het meten en noteren kunt u het wondvocht door het toilet spoelen. Het potje kunt u dan opnieuw gebruiken.
Inhoud opvangpotje:
| Aantal ml wondvocht |
Operatiedag: | |
Dag 1: | |
Dag 2: | |
Dag 3: | |
Dag 4: | |
Dag 5: | |
Dag 6: | |
Dag 7: | |
De mammacareverpleegkundige verwijdert de drain de vijfde dag na de operatie. De afspraak hiervoor krijgt u mee bij ontslag.
4.6.3 Verschijnselen na een okselkliertoilet
Minder gevoel of zenuwpijn
Door de oksel lopen gevoelszenuwen. Als in de oksel wordt geopereerd, dan moeten die zenuwen vaak doorgesneden worden. Dat kan dan niet anders, want ze liggen midden in het gebied van de lymfklieren. Door het doorsnijden van deze zenuwen, kan het zijn dat u tijdelijk minder gevoel heeft aan de binnenkant van de bovenarm en in de oksel. Dat is zenuwpijn. Dit gaat over maar kan lang aanhouden (tot wel een jaar na operatie). Bij pijn kunt u paracetamol gebruiken.
Vochtophoping
Het kan zijn dat er vochtophoping ontstaat in het wondgebied. Dit kan geen kwaad en gaat over het algemeen vanzelf weer weg. Als er veel vocht ophoopt en dit klachten geeft kan het vocht weggezogen worden met een of meerdere puncties. Deze puncties zijn niet pijnlijk en worden op de polikliniek gedaan door de mammacareverpleegkundigen. U kunt een afspraak maken met de mammacareverpleegkundige via de polikliniek Chirurgie, telefoonnummer (0314) 32 99 88. Buiten kantooruren en in het weekend belt u de Spoedeisende Hulp van het Slingeland Ziekenhuis, telefoonnummer (0314) 32 95 37. Wij raden u aan vroeg in de ochtend te bellen. Dan kunt u waarschijnlijk nog dezelfde dag terecht.
Lymfoedeem
Als de okselklieren verwijderd worden dan heeft u kans op lymfoedeem. In hoofdstuk 11 leest u hier meer over.